Λιοντάρι
Το λιοντάρι είναι ένα αιλουροειδές μεγάλου μεγέθους, δυνατό και ευέλικτο με ύψος περίπου 1 μέτρο μέχρι τον λαιμό και μήκος 2 μέτρα ως τη ρίζα της ουράς. Ζει στην Αφρική και την Ασία.
Το κύριο χαρακτηριστικό του ζώου αυτού είναι η πλούσια χαίτη του αρσενικού λιονταριού που ποικίλλει σε πυκνότητα, μήκος και χρώμα ανάλογα με την ηλικία και το φυσικό περιβάλλον.
Τα λιοντάρια διαθέτουν κοινωνικά ένστικτα αρκετά ανεπτυγμένα. Ζουν κατά οικογένειες. Τα απομονωμένα άτομα είναι γέρικα αρσενικά, τα οποία γίνονται μερικές φορές επικίνδυνα αν τα συναντήσει άνθρωπος. Συνήθως συναθροίζονται κατά ομάδες των 7 ή 8 ατόμων που συνεργάζονται για να κυνηγήσουν. Βασικά η δραστηριότητα τους είναι βραδινή και κατά τη διάρκεια της ημέρας αποτραβιούνται κάτω από τα δένδρα. η αγαπημένη τους λεία είναι οι αντιλόπες και τα μεγάλα χορτοφάγα: βούβαλοι, ζέμπρες, ρινόκεροι, μικρά ελεφαντάκια ακόμα και κατοικίδια ζώα όπως πρόβατα ή βόδια.
Τα λιοντάρια κυνηγούν την αυγή και το σούρουπο αφού πέσει ο ήλιος στήνοντας ενέδρα στις αντιλόπες που πίνουν νερό στα ποτάμια. Το λιοντάρι πηδά πάνω στη λεία του, τη δαγκώνει βίαια στον λαιμό και, με χτυπήματα με τα πόδια του, της σπάζει τους αυχενικούς σπονδύλους. Το θύμα σύρεται κάτω από τα δέντρα, σφάζεται και κατόπιν το λιοντάρι σχίζει το κοιλιακό τοίχωμα για να καταβροχθίσει τα σπλάχνα. Ξεριζώνει πρώτα την καρδιά, το συκώτι και τα λοιπά όργανα όπου αφθονεί το αίμα, για να κορέσει την πείνα και τη δίψα του.
Τα λιοντάρια, κυρίως τα θηλυκά. κυνηγούν επίσης με τρέξιμο. Ωθούν με εξυπνάδα το κοπάδι προς τα νεότερα λιοντάρια που καταβάλλουν έτσι λιγότερες προσπάθειες ώστε να συλλάβουν τη λεία. Όταν το θύμα συλληφθεί και θανατωθεί, ο αρσενικός αρχηγός της οικογένειας αρχίζει να τρώει πρώτος. Κατόπιν, σύμφωνα με την ιεραρχία, που έχει καθιερωθεί στην οικογένεια, είναι η σειρά των θηλυκών να τραφούν.
Η στάση του ζώου απέναντι στον άνθρωπο είναι εξαιρετικά ασταθής. Κατά κανόνα, τα μεγάλα αυτά σαρκοφάγα αποφεύγουν τον άνθρωπο, αλλά μπορούν και να του επιτεθούν με αγριότητα. Εξαρτάται από το αν το ζώο πεινάει ή φοβάται ή συνοδεύεται από τα παιδιά του ή αν προηγουμένως έχει τραυματιστεί. Γενικά στο λιοντάρι δεν αρέσει να συναντά εισβολείς στην περιοχή του.
Οι περιοχές κατανομής των λιονταριών ήταν παλιότερα πολύ ευρύτερες: ολόκληρη η Αφρική και η νότια Ασία. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά μόνο νότια της Σαχάρας. Στην Ασία υπάρχουν ακόμη γύρω στα 150-200 άτομα, στον Εθνικό Δρυμό του Δάσους του Γκιρ, στα βορειοδυτικά της Βομβάης.
Εικονογραφία
Το λιοντάρι έχει συχνά απεικονιστεί από τους Ασσύριους γλύπτες: Πληγωμένη λέαινα και άλλα ανάγλυφα με σκηνές κυνηγιού των ανακτόρων της Νιμρούτ και του Χορσαμπαντ, λιοντάρια από σμαλτωμένες πλίνθους της Βαβυλώνας, ξαπλωμένο λιοντάρι από χαλκό του Χορσαμπάντ και από τους Πέρσες: χάλκινος λέων των Σουσών, παραστάσεις πάλης μεταξύ λέοντα και ταύρου στην Περσέπολη. Από τα αρχαία ελληνικά γλυπτά θα πρέπει να αναφερθούν οι λέοντες της Δήλου, ο τάφος του Λέοντος του Ξάνθου και τα λιοντάρια ζευγμένα στο άρμα της Κυβέλης στη ζωφόρο του θησαυρού των Σιφνίων (Δελφοί). Το λιοντάρι, που στην αρχαία Ασία εμφανιζόταν στον μύθο του Γκιλγκαμές, επανεμφανίζεται στον μύθο του Ηρακλή (λιοντάρι της Νεμέας) που απεικονίζεται συχνά στα αρχαϊκά αγγεία και ανάγλυφα. Στην Ινδία, το λιοντάρι είναι το σύμβολο της βασιλείας. Είναι ένα από τα συμβολικά ζώα του βουδισμού, ο οποίος διέδωσε τις απεικονίσεις του σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία.
Το κύριο χαρακτηριστικό του ζώου αυτού είναι η πλούσια χαίτη του αρσενικού λιονταριού που ποικίλλει σε πυκνότητα, μήκος και χρώμα ανάλογα με την ηλικία και το φυσικό περιβάλλον.
Τα λιοντάρια διαθέτουν κοινωνικά ένστικτα αρκετά ανεπτυγμένα. Ζουν κατά οικογένειες. Τα απομονωμένα άτομα είναι γέρικα αρσενικά, τα οποία γίνονται μερικές φορές επικίνδυνα αν τα συναντήσει άνθρωπος. Συνήθως συναθροίζονται κατά ομάδες των 7 ή 8 ατόμων που συνεργάζονται για να κυνηγήσουν. Βασικά η δραστηριότητα τους είναι βραδινή και κατά τη διάρκεια της ημέρας αποτραβιούνται κάτω από τα δένδρα. η αγαπημένη τους λεία είναι οι αντιλόπες και τα μεγάλα χορτοφάγα: βούβαλοι, ζέμπρες, ρινόκεροι, μικρά ελεφαντάκια ακόμα και κατοικίδια ζώα όπως πρόβατα ή βόδια.
Τα λιοντάρια κυνηγούν την αυγή και το σούρουπο αφού πέσει ο ήλιος στήνοντας ενέδρα στις αντιλόπες που πίνουν νερό στα ποτάμια. Το λιοντάρι πηδά πάνω στη λεία του, τη δαγκώνει βίαια στον λαιμό και, με χτυπήματα με τα πόδια του, της σπάζει τους αυχενικούς σπονδύλους. Το θύμα σύρεται κάτω από τα δέντρα, σφάζεται και κατόπιν το λιοντάρι σχίζει το κοιλιακό τοίχωμα για να καταβροχθίσει τα σπλάχνα. Ξεριζώνει πρώτα την καρδιά, το συκώτι και τα λοιπά όργανα όπου αφθονεί το αίμα, για να κορέσει την πείνα και τη δίψα του.
Τα λιοντάρια, κυρίως τα θηλυκά. κυνηγούν επίσης με τρέξιμο. Ωθούν με εξυπνάδα το κοπάδι προς τα νεότερα λιοντάρια που καταβάλλουν έτσι λιγότερες προσπάθειες ώστε να συλλάβουν τη λεία. Όταν το θύμα συλληφθεί και θανατωθεί, ο αρσενικός αρχηγός της οικογένειας αρχίζει να τρώει πρώτος. Κατόπιν, σύμφωνα με την ιεραρχία, που έχει καθιερωθεί στην οικογένεια, είναι η σειρά των θηλυκών να τραφούν.
Η στάση του ζώου απέναντι στον άνθρωπο είναι εξαιρετικά ασταθής. Κατά κανόνα, τα μεγάλα αυτά σαρκοφάγα αποφεύγουν τον άνθρωπο, αλλά μπορούν και να του επιτεθούν με αγριότητα. Εξαρτάται από το αν το ζώο πεινάει ή φοβάται ή συνοδεύεται από τα παιδιά του ή αν προηγουμένως έχει τραυματιστεί. Γενικά στο λιοντάρι δεν αρέσει να συναντά εισβολείς στην περιοχή του.
Οι περιοχές κατανομής των λιονταριών ήταν παλιότερα πολύ ευρύτερες: ολόκληρη η Αφρική και η νότια Ασία. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά μόνο νότια της Σαχάρας. Στην Ασία υπάρχουν ακόμη γύρω στα 150-200 άτομα, στον Εθνικό Δρυμό του Δάσους του Γκιρ, στα βορειοδυτικά της Βομβάης.
Εικονογραφία
Το λιοντάρι έχει συχνά απεικονιστεί από τους Ασσύριους γλύπτες: Πληγωμένη λέαινα και άλλα ανάγλυφα με σκηνές κυνηγιού των ανακτόρων της Νιμρούτ και του Χορσαμπαντ, λιοντάρια από σμαλτωμένες πλίνθους της Βαβυλώνας, ξαπλωμένο λιοντάρι από χαλκό του Χορσαμπάντ και από τους Πέρσες: χάλκινος λέων των Σουσών, παραστάσεις πάλης μεταξύ λέοντα και ταύρου στην Περσέπολη. Από τα αρχαία ελληνικά γλυπτά θα πρέπει να αναφερθούν οι λέοντες της Δήλου, ο τάφος του Λέοντος του Ξάνθου και τα λιοντάρια ζευγμένα στο άρμα της Κυβέλης στη ζωφόρο του θησαυρού των Σιφνίων (Δελφοί). Το λιοντάρι, που στην αρχαία Ασία εμφανιζόταν στον μύθο του Γκιλγκαμές, επανεμφανίζεται στον μύθο του Ηρακλή (λιοντάρι της Νεμέας) που απεικονίζεται συχνά στα αρχαϊκά αγγεία και ανάγλυφα. Στην Ινδία, το λιοντάρι είναι το σύμβολο της βασιλείας. Είναι ένα από τα συμβολικά ζώα του βουδισμού, ο οποίος διέδωσε τις απεικονίσεις του σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία.
Τίγρης
Η τίγρης είναι ένα μεγαλόσωμο αιλουροειδές που μπορεί να ξεπεράσει σε μέγεθος το λιοντάρι. Το τρίχωμά της, πολύ χαρακτηριστικό, είναι κιτρινοκόκκινο με μαύρες διακεκομμένες γραμμώσεις. Η τίγρης δεν έχει χαίτη γύρω από το λαιμό και τους ώμους αλλά έχει ένα άσπρο γένι αρκετά πυκνό στα μάγουλα. Το κάτω μέρος του λαιμού, η κοιλιά και το εσωτερικό των άκρων είναι λευκά.
Η τίγρης είναι κυρίως ασιατικό ζώο. Η περιοχή εξάπλωσής της είναι από τον Καύκασο μέχρι την ΒΑ. Κίνα και από την ΝΑ. Σιβηρία μέχρι τη Β Ινδία καθώς και την Ινδονησία. Στην ΝΑ. Ασία είναι κατεξοχήν κάτοικος της ζούγκλας ενώ στο Βορρά ζει στις στέπες.
Η κυνηγετική της περιοχή είναι τεράστια. Ζει μοναχικά και κυνηγά για δικό της λογαριασμό. Μόνο στη περίοδο ζευγαρώματος υπάρχει πιθανότητα να συναντήσουμε ένα ζευγάρι τίγρεων στην ίδια περιοχή. Σε απομονωμένες περιοχές η λεία της τίγρης είναι κατοικίδια ζώα, όπως αγελάδες και κατσίκια, που η σύλληψη τους είναι εύκολη. Τα άγρια ζώα που κυνηγάει στήνοντας ενέδρα, είναι κατά προτίμηση, αντιλόπες, πίθηκοι, ελάφια και αγριόχοιροι. Οι γερασμένες, κουρασμένες ή ανάπηρες τίγρεις, μην μπορώντας να αναζητήσουν τη λεία τους με μακρινές επιδρομές, επιδίδονται στην ανθρωποφαγία παραμονεύοντας τους χωρικούς σε όχθες των ποταμών.
Οι πιο γνωστές γεωγραφικές φυλές τίγρεων είναι: η τίγρης της Κασπίας, η τίγρης της Βεγγάλης και η τίγρης της Σιβηρίας.
Η τίγρης είναι κυρίως ασιατικό ζώο. Η περιοχή εξάπλωσής της είναι από τον Καύκασο μέχρι την ΒΑ. Κίνα και από την ΝΑ. Σιβηρία μέχρι τη Β Ινδία καθώς και την Ινδονησία. Στην ΝΑ. Ασία είναι κατεξοχήν κάτοικος της ζούγκλας ενώ στο Βορρά ζει στις στέπες.
Η κυνηγετική της περιοχή είναι τεράστια. Ζει μοναχικά και κυνηγά για δικό της λογαριασμό. Μόνο στη περίοδο ζευγαρώματος υπάρχει πιθανότητα να συναντήσουμε ένα ζευγάρι τίγρεων στην ίδια περιοχή. Σε απομονωμένες περιοχές η λεία της τίγρης είναι κατοικίδια ζώα, όπως αγελάδες και κατσίκια, που η σύλληψη τους είναι εύκολη. Τα άγρια ζώα που κυνηγάει στήνοντας ενέδρα, είναι κατά προτίμηση, αντιλόπες, πίθηκοι, ελάφια και αγριόχοιροι. Οι γερασμένες, κουρασμένες ή ανάπηρες τίγρεις, μην μπορώντας να αναζητήσουν τη λεία τους με μακρινές επιδρομές, επιδίδονται στην ανθρωποφαγία παραμονεύοντας τους χωρικούς σε όχθες των ποταμών.
Οι πιο γνωστές γεωγραφικές φυλές τίγρεων είναι: η τίγρης της Κασπίας, η τίγρης της Βεγγάλης και η τίγρης της Σιβηρίας.
Λεοπάρδαλη
Ο πάνθηρας ή λεοπάρδαλη είναι το είδος με τη μεγαλύτερη εξάπλωση. Απαντά στην Αφρική, σε όλη την Ασία, από τη Μ. Ασία μέχρι τη νήσο Ιάβα. Ο πάνθηρας σε γενικές γραμμές μοιάζει με αγριόγατο μεγάλου μεγέθους. Έχει ύψος μέχρι τον ώμο 65 εκ. και βάρος 60 κιλά. Το χρώμα του είναι καστανοκίτρινο με μαύρες κηλίδες σε κύκλους («ροζέτες»), που το μέγεθός τους ποικίλλει. Η κοιλιά που είναι λευκή φέρει κι αυτή μαύρες κηλίδες.
Γενικά ο πάνθηρας είναι ζώο μοναχικό. Μόνο την εποχή του ζευγαρώματος συναντάμε ζευγάρια. Κυνηγάει μόνο τη νύχτα και τρέφεται με μικρά ζώα (αντιλόπες, λαγούς, φακόχοιρους, ακανθόχοιρους). Πιάνει ακόμη πουλιά και φραγκόκοτες που του αρέσουν πολύ. Επιτίθεται επίσης σε κατοικίδια ζώα, όπως κατσίκες, πρόβατα και κυρίως σκύλους. Επίσης κυνηγάει και πιθήκους τους οποίους σκαρφαλώνει πάνω σε δέντρα για να τους πιάσει.
Ευκαιριακά μπορεί να επιτεθεί και στον άνθρωπο. Οι ηλικιωμένοι πάνθηρες κάνουν επιδρομές τη νύχτα σε χωριά ιθαγενών για να πιάσουν μικρά κατοικίδια, σκύλους ή μικρά παιδιά. Αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά στην περίοδο των βροχών, γιατί τότε οι αντιλόπες βόσκουν ανάμεσα στα ψηλά χόρτα και δεν φαίνονται.
Ο πάνθηρας έχει γίνει σπάνιο ζώο στην Αφρική και την Ασία καθώς τον κυνηγούν δεκαετίες τώρα για την πολύτιμη γούνα του.
Στις πυκνά δασωμένες περιοχές, όπως στη Σουμάτρα, την Ιάβα ή την Μαλαισία συναντούμε τον μαύρο πάνθηρα, ο οποίος είναι ένα από αγριότερα και επιθετικότερα ζώα.
Στις περιοχές του Βόρνεο και της Ινδοκίνας συναντούμε ένα είδος πάνθηρα του οποίου οι κηλίδες του τριχώματος του δεν έχουν διάταξη «ροζέτας» αλλά είναι ορθογώνιες σε σχήμα μαρμάρου. Αυτός ο πάνθηρας ζει ανάμεσα στα δέντρα, όπου σκαρφαλώνει με μεγάλη ευκολία για να πιάσει πιθήκους, πουλιά και σκίουρους.
Γενικά ο πάνθηρας είναι ζώο μοναχικό. Μόνο την εποχή του ζευγαρώματος συναντάμε ζευγάρια. Κυνηγάει μόνο τη νύχτα και τρέφεται με μικρά ζώα (αντιλόπες, λαγούς, φακόχοιρους, ακανθόχοιρους). Πιάνει ακόμη πουλιά και φραγκόκοτες που του αρέσουν πολύ. Επιτίθεται επίσης σε κατοικίδια ζώα, όπως κατσίκες, πρόβατα και κυρίως σκύλους. Επίσης κυνηγάει και πιθήκους τους οποίους σκαρφαλώνει πάνω σε δέντρα για να τους πιάσει.
Ευκαιριακά μπορεί να επιτεθεί και στον άνθρωπο. Οι ηλικιωμένοι πάνθηρες κάνουν επιδρομές τη νύχτα σε χωριά ιθαγενών για να πιάσουν μικρά κατοικίδια, σκύλους ή μικρά παιδιά. Αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά στην περίοδο των βροχών, γιατί τότε οι αντιλόπες βόσκουν ανάμεσα στα ψηλά χόρτα και δεν φαίνονται.
Ο πάνθηρας έχει γίνει σπάνιο ζώο στην Αφρική και την Ασία καθώς τον κυνηγούν δεκαετίες τώρα για την πολύτιμη γούνα του.
Στις πυκνά δασωμένες περιοχές, όπως στη Σουμάτρα, την Ιάβα ή την Μαλαισία συναντούμε τον μαύρο πάνθηρα, ο οποίος είναι ένα από αγριότερα και επιθετικότερα ζώα.
Στις περιοχές του Βόρνεο και της Ινδοκίνας συναντούμε ένα είδος πάνθηρα του οποίου οι κηλίδες του τριχώματος του δεν έχουν διάταξη «ροζέτας» αλλά είναι ορθογώνιες σε σχήμα μαρμάρου. Αυτός ο πάνθηρας ζει ανάμεσα στα δέντρα, όπου σκαρφαλώνει με μεγάλη ευκολία για να πιάσει πιθήκους, πουλιά και σκίουρους.
Ιαγουάρος
Ο ιαγουάρος είναι ένα αμερικανικό είδος και απαντά από το νότιο τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι τη Β. Αργεντινή. Είναι μεγαλύτερο και πιο βαρύ από τον πάνθηρα. Η ουρά του ιαγουάρου είναι πιο κοντή και το κεφάλι του πιο βαρύ από του πάνθηρα. Το τρίχωμά του έχε περίπου το ίδιο χρώμα με του πάνθηρα αλλά οι κηλίδες του σε κυκλική διάταξη «ροζέτας» έχουν στο κέντρο μία βούλα.
Ο ιαγουάρος είναι ο άρχοντας των μεγάλων δασών του Αμαζονίου, αλλά συνήθως συχνάζει κοντά σε ποτάμια. Είναι εξαίρετος κολυμβητής και ξέρει να πιάνει ψάρια και νεροχελώνες. Ενίοτε επιτίθεται και στους αλιγάτορες.
Ο ιαγουάρος είναι ο άρχοντας των μεγάλων δασών του Αμαζονίου, αλλά συνήθως συχνάζει κοντά σε ποτάμια. Είναι εξαίρετος κολυμβητής και ξέρει να πιάνει ψάρια και νεροχελώνες. Ενίοτε επιτίθεται και στους αλιγάτορες.